วันอังคารที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2566

ระบำหน้ากาก ณ ฮาฮเว เมืองอันดง

 การเดินทางไปเกาหลีในครั้งนี้ผู้เขียนได้กลับที่เมืองฮังดงอีกครั้งและได้มีโอาสชมการแสดงหน้ากากหรือที่เรียกกันว่า ทัลชุม ระบำหน้ากากเกาหลีเป็นการแสดงพื้นเมืองที่สืบทอดกันมาเป็นเป็นเวลายาวนาน กล่าวว่าการแสดงระบำหน้ากากนั้นเป็นการแสดงของชนชั้นล่างที่มีความขับข้องใจจากการถูกกดขี่จากชนชั้นสูงดังที่ทราบกันว่าในอดีตเกาหลีรูปแบบของการแบ่งชนชั้นทางสังคมที่ค่อนข้าจะชัดเจนแบ่งชนชั้นได้สี่ ชนชั้นแต่ละอย่างก็มีความชัดเจนเป็นอย่างมากในการใช้ชีวิตของแต่ละคนในช่วงสมัยนั้นเนื้อของการแสดงนั้นโดยมากเป็นการเสียดสีสังคมและเรื่องราวในวังขณะแสดงจะมีสวมหน้ากากไปด้วยร่ายรำไปด้วยมีบทพูดบทเจรจาและบทร้อง สำหรับชาวต่างชาติที่จะไปดูการแสดงที่หมู่บ้านฮาฮเวไม่ต้องกังวลในการชมเนื่องจากมีบทร้องและแปลให้ได้ชมระหว่างการแสดงเป็นจอสีขาว 


 
หน้ากากทัลชุม คืออะไรกัน คำว่าทัลชุมมาจากคำว่า ทัล" () ที่แปลว่าหน้ากาก และ "ชุม" () ที่แปลว่าเต้นหรือระบำเรามาเรึยนรู้เรื่องการกำเนิดของการแสดงหน้ากากหรือทัลชุมนั้นเป็ฯการแสดงในลักษณะของประเพณีพื้นบ้านที่แสดงเพื่อความบันเทิง และ ระบายความอัดอั้นของประชาชนที่มีต่อชนชั้นสูงในยุคที่การแบ่งชนชั้นในเกาหลีค่อนข้างจะเข้มงวด หน้ากากเป็นการปิดบังตัวตน และ เนื้อหาที่ใช้ในการแสดงก็จะสะท้อนความเท่าเทียม แิสระภาพ การแสดงหน้ากากนั้นจะมีความตลก เสียดสีสังคม การแสดงหน้ากากได้รับความนิยมอย่างมากในสมัยโชซอนที่เมืองฮวังแฮซึ่งปัจจุบันตั้งอยู่ที่เกาหลีเหนือ การแสดงทัลชุมหรือหน้ากกากนั้นยังเป็นสิ่งหนึ่งที่ผู้มาเยือนเกาหลีอย่าได้พลาดในการที่จะไปเยี่ยมชม  ทัลชุมได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ลำดับที่ 22 ของเกาหลีในรายการของยูเนสโก ทัลชุมถือได้ว่าเป็ฯการแสดงที่ครอบคลุมทั้งการเต้นรำ ดนตรี และ โรงละคร โดยแสดงออกผ่านประเพณีปากเปล่า การปฎิบัติทางสังคม และ งานฝีมือแบบดั้งเดิมของเกาหลีในการทำหน้ากาก 

เรามาทำความรู้จักกับหน้ากากทัลชุมที่ใช้สวมในการแสดงละครหน้ากากของเกาหลีกัน หน้ากากทัลชุมเป็นหน้ากาที่ทำมาจากไม้ กระดาษ หรือ ขนสัตว์ โดยออกแบบจะมีใบหน้าทั้งมนุษย์ เทพเจ้า ร่วมไปถึงอนุษย์ที่มีรูปร่างผิดมนุษย์ไปด้วย หน้ากากจะถูกทำขึ้นโดยการแสดงสีหน้าต่าง ๆ เพื่อเป็นการแสดงอารมณ์ของตัวละครได้อย่างชัดเจนทั้งนี้เนื่องจากในอดีตการแสดงหน้ากากเแสดงในเวลากลางคืนดังนั้นการใช้สีหน้าของหน้ากากในการแสดงจึงสำคัญเป็นอย่างมาก

เนื้อหาที่ใชัในการแสดงหน้ากาก

เนื้อหาที่ใช้ในการแสดงที่ผู้เขียนได้ดูนั้น มีเรื่องราวและองค์ในการแสดงไปในในทิศทางตลก เคลือยไปด้วยกุสโลบายเสียดสีสังคมที่เน้นไปเรื่องการกระทำที่ผิดศีลธรรมเพื่อกระตุ้นให้ผู้ชมได้มองการใช้ชีวิตของสังคมที่ยังมีการกระทำผิดในด้านศีลธรรม ความหน้าซื่อใจคดของขุนนาง การตั้งคำถามที่ต่อพระสงฆ์ผิดศีลธรรม เมื่อผู้เขียนได้เดินไปยังหมู่บ้านฮาฮเว ณ เมืองอันดง เปิดการแสดงละครหน้ากากปกติไม่ได้มีการจัดแสดงตลอดเวลานะค่ะผู้เขียนถือว่าโชคดีไปในช่วงที่มีเทศกาลหน้ากากพอดีจึงได้เข้าไปทำการดู

การแสดงหน้ากาก หรือ ทัลชุม ในเมืองอันดง

หมู่บ้านฮาฮเว เป็นหมูบ้านที่เป็นที่อยู่อาศัยของลูกหลานรยูแห่งพงซัง เป็นหมู่บ้านที่เป็นที่รู้จักกันดีในฐานะสถานที่ ๆ ได้รับเลือกเป็นมรดกโลก ชื่่อหมู่บ้าน ฮาฮเว  แปลว่า หมู่บ้านที่โอบล้อมด้วยน้ำ ได้ชื่อมาจากแม่น้ำนักดงซึ่งไหลรอบเมือง  หมู่บ้านนี้ตั้งอยู่ที่เชิงเขาฮวาซาน อันเป็นกิ่งก้านของภูเขาแทแบคที่ทอดมาทางทิศตะวันออก หมู่บ้านนี้เป็นหมู่บ้านที่สร้างแบบฮันอก 

ในหมู่บ้านฮาฮเวพิธีอย่างหนึ่งที่น่าสนใจของหมู่บ้านฮาฮเว  บยอลขินกุด 별신굿 เป็นพิธ๊ที่จัดขึ้นเพื่ออธิฐานต่อผู้ปกครองหมู่บ้านและพืชผลที่ดีทุก ๆ สาม ห้า หรือ สิบปี หมู่บ้านฮาฮเว แห่งอันดง ชาวบ้านได้ทำการจัดพิธีนี้มากว่า 500 ปีมาแล้ว คร้งหนึ่งของ วันที่ 15 ธันวาคมของทุก ๆ 10 ปีหรือในโอกาสพิเศษ




พิธีประกอบด้วย 8 ประกาศ คือ นักเต้นเด็กผู้ชาย , เจ้าอาวาส , คนขายเนื้อ , หญิงชรา , พระสงฆ์ที่ไม่ดี , ขุนนางนักวิชาการ , การแต่งงาน .ชินบังมันแดง (ตัวแสดงคืนแรก)

บทละครที่ใช้ในการแสดงนั้นเพราะเยาะเย้ยพระสงฆ์ที่มีพฤติกรรมเลวทราม การเสียดสีขุนนาง มีเนื้อหาตลกขบขันแทรกในละครตลอดเวลา เชื่อว่าหน้ากากผู้หญิงที่เพิ่งแต่งงานคือสัญลักษณ์ของผู้ปกครองหมู่บ้าน ดังนั้นการแสดงหน้ากากจะแสดงในต่อหน้าผู้คนในช่วง บยอลชินกุด เท่านั้น 

หน้ากากทั้งที่ใช่ในการแสดงหน้ากากของฮาฮเฮ


มีทั้งหมด 11 หน้ากาก ใน 10 แบบ ทำจากไม้อัลเดอร์ที่นำมาใช้ในการเล่น หน้ากากดั้งเดิมของฮาฮเวถูกกำหนดให้เป็นสมบัติชาติลำดับที่ 121 ในปี พ.ศ.2507  เครื่องดนตรีที่ใช้ในการเล่นประกอบด้วย ควางการี (ฆ้องวงเล็ก) เทพยองโซ (ปี่ไม้) โซโก (กลองเล็ก) บุก (กลอง) จังโก (กลองรูปนาฬิกาทราย) และ จิง (ฆ้องใหญ่) การละเล่นนี้ในฮาฮเวจบลงโดยไม่ได้พิธีกรรมเผาหน้ากากหลังจากการใช้หน้ากาคงเมือนกัยกิจกรรมการแสดงหน้ากากที่จัดขึ้นที่อื่น

                                            เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงในการแสดงละครหน้ากาก


                                                        หน้ากากที่ใช้ในการแสดงฮาฮเฮ

หน้ากากฮาฮเฮ มรดกแห่งชาติลำดับที่ 121 

หน้ากากฮาฮเวมีประกอบด้วย 14 ชนิด หัวหน้าพระสงฆ์ 2 เจ้าสาว ขุนนาง บัณฑิต พระภิกษุ คนขายเนื้อ คนใช้ แม่หม้ายแก่ คนโง่ ผู้หญิงโสด เป็นต้น หน้ากากของฮาฮเวถือได้ว่าเป็นหน้ากาที่มีความสวยงสใแฃะฟังก์ชั่นที่สมจริงโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ขุนนาง นักปราชญ์ พระ และ หน้ากากคนขายเนื้อที่จะมีคางอันมีโครงสร้างที่คล้าบกรามของมนุษย์ซึ่งทำให้เราสามารถที่จะสัมผัยได้ถึงความรู้สึกที่เหมือนจริงของรูปปากในการสนทนาซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะที่ไม่สังเกตุได้จากหน้ากากอื่น ลักษณะของหน้ากากจะมีลักษณะของใบหน้าที่ยิ้มแย้มกับอ้าปากกว่าง และถ้าผู้ปสดงก้มหัวลงเวลาโกรธหน้ากากก็จะปิดปาก แสดงท่าทางการโกรธด้วยคาง และ ริมฝีปากบนที่บีบเข้าหากัน

กล่าวกันว่ากหน้ากากเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ถ้าตัวตลกในหน้ากากยิ้มแย้ม หน้ากากก็จะยิ้มแย้มด้วย และถ้าตัวหน้ากากตลกโกรธ หน้ากากก็จะแสดงความโกรธออกมาด้วยเช่นกัน สำหรับเนื้อเรืองที่ผู้เขียนได้ดู มีหลายเรื่องที่แสดงต่อเนื่องกันตามลักษณะของตัวละคร เช่นเรื่องราวของพ่อค้าเนื้อที่มีฉากการฆ่าเนื้อ หรือเรื่องราวของนักบวชที่เดินป่าเข้ามาและเจอหญิงสาวที่กำลังนั่งปัสสาวะอยู่ จึงทำให้เกิดอารมณ์ทางเพชและจะข่มขืนสาว โดยการแสดงนั้นมีสอดแทรกการสอดเสียดสังคมและมุขตลกทำให้ผู้ชมสนุกสนาน ผู้เขียนชื่นชมในการแสดงว่าไหวพริบของผู้แสดงที่ทำให้ผู้ชมในหลากหลายวัยมีส่วนร่วมในการแสดงดัวยบรรยากาศสนุกสนานเป็นอย่างยิ่ง มีการชวนให้ผู้ชมเต้นรำหรือมีส่วนรวมในการแสดงด้วย 



นอกจากนี้แล้วที่ฮาฮเวก็ยังมีการจัดแสดงพิพิธภัณฑ์หน้ากากที่มีการจัดแสดงหน้ากากจากหลากหลายประเทศรวมทั้งของไทยด้วยก็ปรากฏ หัวโขน จีดแสดงในที่พิพิธภัณฑ์ของหม่บ้านฮาฮเวเมืองอันดง เวทีที่ใช้ในการแสดงนั้นจะมีการทำอัฒศจจรย์ไล่ลำดับกันเป็นวงกลมด้านล่างเป็นเวทีที่เป็นพื้นของดินมีเวทีข้างหลังและบริวเณนั้นจะมีจอภาพอธิบายเรื่องราวเป็นภาษาอังกฤษ

                                                               ภาพการแสดงหน้ากากฮาฮเว




การเดินทางไปดูการแสดงหน้ากากของหมู่บ้านฮาฮเวหากอยู่ที่ โซล ก็เดินทางโดยรถไฟฟ้าเพื่อไป Seoul Express Bus Terminal ไปยังเมืองอันดงเมื่อถึง Andong Bus Terminal Express ให้นั่งรถเมล์สาย 46 มายังหมู่บ้านฮาฮเว เมื่อไปถึงต้องทำการซื้อตั๋วก่อน ตั๋วนี้สามารถใช้ได้สามอย่างคือ เข้าไปเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์หน้ากาก การแสดงละครหน้ากากฮาฮเว และ การเข้าเยี่ยมชมหมู่บ้านฮาฮเว โดยซื้อตั๋วที่จุดที่ไปถึงจากนั้นจะมีรถบริการพาไปยังสถานที่ชมหน้ากากและหมู่บ้านฮาฮเวนะค่ะ  






















ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น